กระดานข่าว www.g-pra.com : แสดงรายละเอียดในกระทู้

พระนิรันตราย เป็นพระพุทธรูปสององค์ซ้อนกัน พระพุทธรูปองค์เล็กซึ่งอยู่ภายใน เป็นพระพุทธรูปทองคำโบราณ นั่งขัดสมาธิเพชร หน้าตักกว้าง 3 นิ้ว สูง 4 นิ้ว ส่วนพระพุทธรูปองค์ใหญ่ซึ่งอยู่ภายนอกสวมครอบพระพุทธรูปองค์เล็กไว้ เป็นพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นภายหลัง หน้าตักกว้าง 5.5 นิ้ว นั่งขัดสมาธิเพชรเช่นเดียวกัน

กล่าวถึงพระนิรันตราย (องค์ใน) เป็นพระพุทธรูปที่กำนันอินและนายยังบุตรชาย ขุดพบเมื่อปีมะโรง พ.ศ. 2399 ที่ชายป่าแขวงเมืองปราจีนบุรี ห่างจากดงศรีมหาโพธิ์ประมาณสามเส้น ในขณะที่กำลังขุดมันนกกันอยู่ โดยก่อนหน้านั้น ฝันว่าจับช้างเผือกได้

บริิเวณดงศรีมหาโพธิ์เคยเป็นที่ตั้งของเมืองโบราณที่เจริญรุ่งเรืองมาแต่สมัยทวารวดี นักโบราณคดีเคยขุดพบเทวสถานและเชิงเทินเมืองโบราณ รูปศิลาที่สลักเป็นพระปางนาคปรก และรูปสัมฤทธิ์ที่หล่อเป็นรูปพระแม่ธรณีบีบมวยผม โบราณวัตถุที่ขุดค้นพบนี้ เป็นฝีมือช่างสมัยเดียวกันกับทวารวดีหรืออู่ทอง

พระพุทธรูปที่กำนันอินและบุตรชายขุดพบ เป็นพระพุทธรูปหล่อด้วยทองคำเนื้อหก น้ำหนักเจ็ดตำลึงสิบเอ็ดสลึง พุทธศิลปะแบบทวารวดี จึงให้พระเกรียงไกรกระบวนยุทธ์ ปลัดเมืองฉะเชิงเทรา พาเ้ข้ามา ณ กรุงเทพฯ เพื่อนำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ในวันพระฤกษ์เฉลิมพระราชมณเฑียรสีตลาภิรมย์

พระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดสองคนพ่อลูกนี้ว่า มีกตัญญูต่อพระพุทธศาสนาและพระเจ้าแผ่นดิน เมื่อขุดได้พระทองคำเช่นนี้แล้ว แทนที่จะยุบหลอมนำทองคำไปจับจ่ายใช้สอยเป็นประโยชน์ตน กลับมีน้ำใจนำมาทูลเกล้าฯ ถวาย จึงทรงพระราชทานรางวัลเป็นเงินตราเจ็ดชั่ง (560 บาท)

พระนิรันตรายที่นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายนี้ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพนักงานนำไปเก็บไว้ในหอเสถียรธรรมปริตร ครั้นเมื่อปีวอก พ.ศ. 2403 มีคนร้ายลอบเข้าไปขโมยพระกริ่งทองคำองค์น้อยในหอนั้น แต่กลับไม่ลักพระนิรันตราย พระเจ้าอยู่หัวจึงทรงมีพระราชดำริว่า พระพุทธรูปนี้ เมื่อขุดได้ก็ไม่บุบทำลาย และควรที่ผู้ร้ายจะลัก แต่ก็ไม่ลัก ทั้ง ๆ ที่เป็นพระทองคำองค์ใหญ่กว่าพระกริ่ง แคล้วคลาดไม่เป็นอันตรายถึงสองครั้งเป็นอัศจรรย์ จึงทรงถวายพระนามว่า "พระนิรันตราย" (มีความหมายว่า "ปราศจากอันตราย")

ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพนักงานหล่อพระพุทธรูปนั่งขัดสมาธิเพชรต้องตามพุทธลักษณะหน้าตักห้านิ้วกึ่ง หล่อด้วยทองคำ สวมครอบพระพุทธรูปนิรันตรายไว้อีกชั้นหนึ่ง และเรียกนามรวมกันมาจนถึงทุกวันนี้ว่า "พระนิรันตราย" พระพุทธรูปที่หล่อขึ้นในครั้งนี้ ไม่มีซุ้มเรือนแก้วเป็นพุ่มพระมหาโพธิ์อยู่เบื้องหลัง ปัจจุบัน ประดิษฐานอยู่ ณ หอพระสุลาลัยพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง กรุงเทพมหานคร

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้อัญเชิญพระนิรันตรายทองคำประดิษฐานในพระแท่นมณฑลในพระราชพิธีต่าง ๆ เช่น พระราชพิธีสัมพัจฉรฉินท์ ( ทำบุญตรุษ ) พระราชพิธีสงกรานต์ ฯลฯ ปัจจุบัน เจ้าพนักงานภูษามาลายังรักษาแบบแผนโบราณราชประเพณีโดยอัญเิชิญพระนิรันตรายไปตั้งในพระราชพิธีสำคัญ เช่น ในการบำเพ็ญพระราชกุศลวันเฉลิมพระชนมพรรษา และการพระราชกุศลที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัด ณ พระที่นั่งไพศาลทักษิณ ฯลฯ เป็นต้น

เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงได้พระพุทธรูปงาช้าง ประทับขัดสมาธิราบจากลังกา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างครอบถวายโดยจำลองจากพระนิรันตราย (องค์ครอบ) ขึ้นใหม่ด้วยเงิน เรียกว่า "พระนิรันตรายเงิน" ไม่มีซุ้มเรือนแก้ว

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพิจารณาแบบอย่างพุทธลักษณะว่า พระพุทธรูปไม่ควรมีพระเมาลี (จุกหรือมวยผม) ดังนั้น พระพุทธรูปที่สร้างขึ้นในรัชสมัยของพระองค์จึงมีพุทธศิลป์ที่ต่างจากพระพุทธรูปที่สร้างกันมาแต่โบราณ คือ มีพระรัศมีบนพระเกศา แต่ไม่มีพระเมาลี เช่น พระนิรันตราย พระสัมพุทธพรรณี พระสัมพุทธสิริ พระพุทธอังคีรส

ในปลายรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริว่า พระสงฆ์คณะธรรมยุติกนิกายที่พระองค์ทรงสถาปนานั้น แพร่หลายไพบูลย์มากขึ้น มีผู้มีทรัพย์และศรัทธาสร้างพระอารามถวายเป็นการเฉพาะแด่พระสงฆ์ฝ่ายธรรมยุติหลายพระอาราม จึงควรมีสิ่งอันสำคัญเพื่อเป็นที่ระลึึกสืบไป ดังนั้น ในปีมะโรง พ.ศ. 2411 โปรดเกล้าฯ ให้ช่างหล่อพระพุทธรูปด้วยทองเหลืองกะไหล่ทอง นั่งขัดสมาธิเพชร พิมพ์เดียวกันกับพระพุทธรูปทองคำซึ่งสวมพระนิรันตราย แต่มีเรือนแก้วอยู่เบื้องหลังเป็นพุ่มพระมหาโพธิ์ มีอักษรขอมจำหลักลงไว้ในวงกลีบบัว เบื้องหน้า 9 เบื้องหลัง 9 แสดงพระพุทธคุณตั้งแต่ "อรหังสัมมาสัมพุทโธ" จนถึง "ภควา" ยอดเรือนแก้วมีรูปพระมหามงกุฏตั้งติดอยู่กับฐานชั้นล่าง รองฐานพระซึ่งเป็นที่สำหรับรับน้ำสรงพระ มีท่อเป็นรูปศีรษะโคแสดงเป็นที่หมายพระโคตร ซึ่งเป็นโคตมะ

พระพุทธรูปซึ่งหล่อใหม่นี้มีจำนวน 18 องค์ เท่าจำนวนปีที่ดำรงสิริราชสมบัติ (พ.ศ. 2394 - พ.ศ. 2411) พระราชทานนามพระพุทธรูปทั้ง 18 องค์นี้ว่า "พระนิรันตราย" เช่นกัน

ข้อมูลยังมีต่ออีก ตามนี้เลยครับ

http://thaprajan.blogspot.com/2012/11/blog-post.html