(D)
วงการพระเครื่องปี51 : กระแสจตุคาม-รามเทพซบเซา...ตลาดพระเครื่องยังทรง
ตัว
ศูนย์วิจัยกสิกรไทย รายงานว่า หลังจากที่กระแสความนิยมจตุคาม-รามเทพ
ซบเซาตั้งแต่ช่วงกลางปี 2550 ทิศทางของวงการพระเครื่องในปี 2551 ที่จะได้รับผล
กระทบโดยตรงจากกระแสจตุคาม-รามเทพซบเซา นับว่าอยู่ในความสนใจของผู้ที่
เกี่ยวข้องในวงการพระเครื่องเป็นอย่างยิ่ง บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด จึงดำเนิน
การสัมภาษณ์ผู้ที่เกี่ยวข้องในวงการพระเครื่องเพื่อสรุปทิศทางของวงการพระเครื่อง
ในปี 2551 และแนวโน้มในอนาคต ซึ่งพอจะสรุปได้ว่าตลาดพระเครื่องยังคงมีแนว
โน้มทรงตัวเช่นเดียวกับในช่วงครึ่งหลังของปี 2550 โดยที่อัตราการเติบโตของตลาด
พระเครื่องจะกลับเข้าสู่ภาวะปกติ เนื่องจากไม่ได้รับอานิสงส์จากกระแสเฟื่องฟูของ
องค์จตุคาม-รามเทพ รวมทั้งยังไม่มีกระแสพระเครื่องหรือวัตถุมงคลใหม่ที่จะสร้างแรง
หนุนให้วงการพระเครื่องมีการขยายตัวอย่างก้าวกระโดดเช่นเดียวกับองค์จตุคาม-ราม
เทพในช่วงระยะ 2 ปีที่ผ่านมา ซึ่งในปี 2551 ส่วนใหญ่จะเป็นการเช่าบูชาทั้งพระ
เครื่องรุ่นเก่าและรุ่นใหม่ อย่างไรก็ตาม ผู้จัดสร้างพระเครื่องก็ต้องมีการปรับตัว เนื่อง
จากต้องเผชิญกับต้นทุนการจัดสร้างที่มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ส่วนธุรกิจต่อ
เนื่องในวงการพระเครื่องซึ่งเคยได้รับอานิสงส์จากกระแสเฟื่องฟูขององค์จตุคาม-ราม
เทพก็ต้องมีการปรับตัวเพื่อให้สอดคล้องกับทิศทางของธุรกิจพระเครื่องที่มีการ
เปลี่ยนแปลงไปด้วยเช่นกัน อย่างไรก็ตาม ประเด็นที่ต้องจับตามองคือ ตลาดพระ
เครื่องมีโอกาสที่จะกลับมาเฟื่องฟูได้อีกครั้ง เนื่องจากตลาดพระเครื่องเป็นตลาดที่มี
ลักษณะพิเศษไม่ได้แปรผันไปตามสภาพเศรษฐกิจ แต่ผูกติดอยู่กับศรัทธาและ
กระแสความนิยม ดังนั้นถ้ามีแรงหนุนจากการสร้างพระเครื่องหรือวัตถุมงคลที่สร้าง
ศรัทธาและกระแสความนิยมในวงกว้างได้ ตลาดพระเครื่องจึงยังเป็นตลาดที่มีโอกาส
ในการเติบโต
ทิศทางตลาดพระเครื่องในปี 2551...กระแสใกล้เคียงกับครึ่งหลังปี 2550
สถานการณ์ในวงการพระเครื่องในปี 2551 คาดว่าเม็ดเงินที่หมุนเวียนในตลาดพระ
เครื่องยังคงอยู่ในเกณฑ์ที่ใกล้เคียงกับปี 2550 โดยมีเม็ดเงินหมุนเวียนประมาณ
40,000 ล้านบาท อันเป็นผลจากกระแสซบเซาขององค์จตุคาม-รามเทพ แต่ตลาด
พระเครื่องก็ไม่ได้จะเงียบไปเลยเหมือนวงการธุรกิจอื่นๆ แม้ว่าที่ผ่านมาจะมีการซื้อ
เช่าหาจตุคาม-รามเทพกันมาก จนกระทั่งทำให้คิดว่าไม่มีการเช่าพระเครื่องอื่นๆตาม
ปกติ ทำให้คิดว่าตลาดพระเครื่องอื่นๆไม่มีการเคลื่อนไหว แต่ที่จริงแล้วตลาดพระ
เครื่องอื่นๆยังมีการเคลื่อนไหว แต่ไม่ดังฮือฮาเหมือนการหาเช่าจตุคาม-รามเทพที่เป็น
กระแสนิยมในช่วงระยะ 2 ปีที่ผ่านมา
ตลาดพระเครื่องปี 2551 คาดว่ากระแสพระเก่าไม่ว่าจะเป็นพระเกจิ
อาจารย์ ทั้งพระกรุ และพระบูชา เริ่มที่จะกลับมาครองตลาดพระเครื่องเช่นเดิม หลัง
จากกระแสจตุคาม-รามเทพซบเซา บรรดาเซียนพระมีความเห็นตรงกันว่าแนวโน้ม
ตลาดพระเครื่องในปี 2551 ดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง1 เนื่องจากปริมาณกับความต้องการยัง
มีอยู่อย่างต่อเนื่อง ในขณะที่สินค้ามีอยู่จำกัด โดยเฉพาะพระเก่า ขณะที่มีผู้ต้องการ
เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ เมื่อของไม่มีให้คนได้หาเช่ากัน ส่งผลให้ของที่หายากมีราคาสูงขึ้นทุก
ปี ทั้งนี้ตลาดพระเครื่อง พระเก่ายังไปได้สวย ราคาไม่มีวันตก บรรดาเซียนพระยังคง
รับเช่าพระเก่าทุกองค์ ถ้าเป็นของแท้ สวย องค์พระมีความโดดเด่น ซึ่งรับแบบไม่อั้น
เหมือนกัน เพราะมองในมุมของการลงทุนที่คุ้มค่าในช่วงภาวะเศรษฐกิจซบเซา
ประเด็นที่น่าสนใจของตลาดพระเครื่องในปี 2551 มีดังนี้
1.ต้นทุนในการจัดสร้างพระเครื่องมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น เมื่อเปรียบเทียบค่าใช้จ่ายในขั้น
ตอนการสร้างพระที่ทาง บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด สำรวจไว้เมื่อช่วงกลางปี
2550 พบว่าต้นทุนเฉลี่ยในการสร้างพระเครื่องพระบูชามีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ซึ่งโดย
เฉลี่ยแล้วเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 50-100 ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ในการสร้างพระเครื่องพระ
บูชา
ต้นทุนการสร้างพระเครื่องพระบูชา
ต้นทุน(บาท/องค์) มิ.ย. 2550 ต้นปี 2551
เนื้อผง 9-10 10-15
เนื้อทองแดง 7-15 30-35
เนื้อนว 15-25 40-50
เนื้อเงิน 150 300
เนื้อทองคำ 1,000-2,000 3,000-5,000
หล่อพระ 700-800 มากกว่า 1,000
ที่มา : สัมภาษณ์ผู้ที่อยู่ในวงการพระเครื่อง รวบรวมโดย บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย
จำกัด
เมื่อต้นทุนการสร้างพระมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ทำให้ผู้ที่สร้างพระต่างปรับตัว
เนื่องจากการสำรวจพบว่าอัตรากำไรในการจัดสร้างพระเครื่องมีแนวโน้มลดลงเหลือ
เฉลี่ยเพียง 50 บาทต่อองค์ เมื่อเทียบกับที่เคยมีการสำรวจในเดือนมิถุนายน 2550
ซึ่งการจัดสร้างพระเครื่องมีอัตรากำไรเฉลี่ยถึง 100 บาทต่อองค์
สำหรับการจัดสร้างพระเนื้อทองคำได้รับผลกระทบโดยตรงจากการที่
ราคาทองคำมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นอย่างมาก โดยปัจจุบันการจัดสร้างพระเนื้อทองคำ
น้อยลง และถ้ามีการจัดสร้างจะจำกัดจำนวนเท่ากับที่มีการสั่งจองเท่านั้น ส่วนเนื้อ
นวซึ่งต้องมีการผสมทองคำด้วยนั้น ก็จะมีการผสมทองคำน้อยลง ทั้งนี้เพื่อไม่ให้ต้น
ทุนการผลิตเพิ่มขึ้นมากนัก
2.การจัดสร้างพระเครื่องลดลง เนื่องจากการจัดสร้างองค์จตุคาม-รามเทพ
มีแนวโน้มลดลงเมื่อเทียบกับช่วงระยะ 2 ปีที่ผ่านมา ทำให้การจัดสร้างพระเครื่องกลับ
เข้าสู่ภาวะปกติ แต่ก็ส่งผลกระทบต่อหลากหลายธุรกิจต่อเนื่อง ดังนี้
-โรงงานผลิตกล่องพลาสติก นอกจากจะได้รับผลกระทบจากการจัดสร้าง
พระเครื่องที่มีแนวโน้มลดลงทำให้ความต้องการกล่องพลาสติกลดลงแล้ว ยังได้รับผล
กระทบจากการที่ราคาน้ำมันมีแนวโน้มสูงขึ้นส่งผลกระทบถึงราคาเม็ดพลาสติก ซึ่งส่ง
ผลให้ต้นทุนการผลิตกล่องพลาสติกมีแนวโน้มสูงขึ้นด้วย ดังนั้นโรงงานผลิตกล่อง
พลาสติกก็หันไปรับงานผลิตถุงพลาสติกทดแทน
-ธุรกิจโฆษณาประชาสัมพันธ์ ธุรกิจนี้เคยได้รับอานิสงส์อย่างมากในยุค
ที่องค์จตุคาม-รามเทพเฟื่องฟู แต่ในปัจจุบันการโฆษณาในสื่อสิ่งพิมพ์ยังคงมีให้เห็น
กันอยู่ แต่จะเห็นได้ว่าขนาดของกรอบลดลง เนื่องจากค่าโฆษณามีการปรับราคาขึ้น
นอกจากนี้ผู้จัดสร้างพระเครื่องบางส่วนหันมาเปิดเว็บไซด์เพื่อโฆษณาประชาสัมพันธ์
กันมากขึ้น
-ธุรกิจรับอัดกรอบพระและธุรกิจทำกรอบสแตนเลส ปัจจุบันจำนวนความ
ต้องการลดลงอย่างมาก อย่างไรก็ตามค่าใช้จ่ายในการเลี่ยมพลาสติกนั้นมีแนวโน้ม
เพิ่มขึ้นเป็น 100-300 บาทต่อองค์ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดของพระเครื่อง จากที่เคย
สำรวจในช่วงเดือนมิถุนายน 2550 นั้นมีค่าใช้จ่ายในการเลี่ยมพลาสติก 75-300 บาท
ต่อองค์ สำหรับตลาดกรอบสแตนเลสราคามีแนวโน้มลดลงมาบ้าง เนื่องจากบรรดาโรง
งานผลิตกรอบสแตนเลสต้องเลหลังกรอบสแตนเลสที่มีการผลิตและสต็อกไว้เป็น
จำนวนมากในช่วงกระแสองค์จตุคาม-รามเทพเฟื่องฟู ปัจจุบันราคากรอบสแตนเลสอยู่
ในระดับ 50-200 บาทต่อองค์ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดของกรอบ จากที่เคยสำรวจในช่วง
เดือนมิถุนายน 2550 ราคากรอบสแตนเลสอยู่ในระดับ 100-570 บาท
3.อัตราการทำกำไรในวงการพระเครื่องมีแนวโน้มลดลง จากการสำรวจ
พบว่านอกจากอัตรากำไรในการจัดสร้างพระเครื่องมีแนวโน้มลดลงแล้ว การทำกำไร
ในช่วงขั้นตอนการจัดจำหน่ายมีการเปลี่ยนแปลงด้วย กล่าวคือ ผู้จัดสร้างพระเครื่อง
ให้เปอร์เซนต์กับร้านหรือศูนย์พระเครื่องมากขึ้น โดยมีการตัดมาจากส่วนคนกลางหรือ
คนเดินพระที่มีจำนวนลดลง และบางครั้งผู้จัดสร้างพระเครื่องก็ติดต่อร้านหรือศูนย์พระ
เครื่องโดยตรงไม่ผ่านคนเดินพระ
ประเด็นที่น่าสนใจคือ ในการสำรวจช่วงเดือนมิถุนายน 2550 พบว่าโดย
เฉลี่ยกำไรของผู้ที่อยู่ในวงการพระเครื่องเพิ่มขึ้นประมาณ 1 เท่าตัวทุกครั้งที่มีการให้
เช่าพระเครื่อง แต่ปัจจุบันกำไรนั้นไม่อยู่ในเกณฑ์สูงเช่นเดิม เนื่องจากค่าใช้จ่าย
ต่างๆมีแนวโน้มสูงขึ้น ไม่ว่าจะเป็นค่าจัดสร้าง ค่าโฆษณาประชาสัมพันธ์ รวมทั้งค่า
เช่าที่สำหรับเป็นศูนย์พระเครื่อง เนื่องจากการปรับราคาค่าเช่าพื้นที่ของบรรดาศูนย์
การค้าเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 20
4.ราคาขององค์จตุคาม-รามเทพ ปัจจุบันยังคงมีการจัดสร้างองค์จตุคาม-
รามเทพอยู่แต่ก็ลดลงอย่างมากเมื่อเทียบกับช่วงระยะ 2 ปีที่ผ่านมา ประเด็นที่น่า
สนใจคือ ผู้ที่เก็บองค์จตุคาม-รามเทพไว้เป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะบรรดาศูนย์พระ
ต่างๆจะมีการดั๊มจตุคาม-รามเทพออกมาเพื่อลดภาระเงินทุนที่จมอยู่หรือไม่ เนื่อง
จากราคาเช่าองค์จตุคาม-รามเทพในปัจจุบันนั้นลดลงประมาณร้อยละ 40-50 ของ
ราคาเช่าในช่วงยุคเฟื่องฟู ส่วนรุ่นใหม่ๆนั้นจะมีการให้เช่าบูชาในราคาเดียวกับที่วัด
หรืออาจจะต่ำลงเล็กน้อยเมื่อมีการต่อรอง โดยทางศูนย์/แผงพระยอมรับภาระขาดทุน
ในส่วนนี้
ราคาพระเครื่อง...แนวโน้มปี51
จากการสำรวจของ บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด พบว่าแนวโน้มราคา
พระเครื่องพระบูชาปี 25512 ยังคงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น กล่าวคือ
2.1พระเก่า พระเครื่องพระบูชาที่เป็นพระเก่ามีการรับรู้ราคาอยู่ในเกณฑ์
ค่อนข้างสูง อย่างไรก็ตาม การปรับราคาของพระเครื่องในปี 2551 นี้จะแตกต่างกันขึ้น
กับเป็นพระเกจิหรือพระกรุ รวมทั้งต้องพิจารณาด้วยว่าเป็นพระเครื่องที่มีการจัดสร้าง
เมื่อใด แบ่งออกเป็น
-พระเกจิ การปรับราคาขึ้นมากน้อยเพียงใดนั้นแบ่งตามยุคคือ พระเครื่อง
ยุคก่อนปี 2500 พระเครื่องพระบูชานั้นไม่ค่อยมีของหมุนเวียนเปลี่ยนมือมากนัก โดย
เฉพาะพระเครื่องสวยๆหรือที่เรียกกันในวงการพระเครื่องว่าของสวยๆ เนื่องจากพระ
เครื่องเหล่านี้จะอยู่ในมือของเศรษฐีเป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นการปรับราคาจึงเป็นการรับรู้
กันเท่านั้นว่าราคาเพิ่มขึ้นเท่าใด
สำหรับพระเครื่องยุคหลังปี 2500 ยังแยกแนวโน้มการปรับราคาเพิ่มขึ้น
ตามภาคที่เป็นแหล่งจัดสร้างพระเครื่องพระบูชา กล่าวคือ ภาคใต้ พระเครื่องจะมีการ
ปรับราคาเพิ่มขึ้นค่อนข้างมาก เนื่องจากพระเกจิอาจารย์ทางภาคใต้เริ่มเป็นที่รู้จักกัน
มากขึ้น(นอกจากหลวงปู่ทวด ซึ่งเป็นที่รู้จักกันอยู่แล้ว) เนื่องจากมาจากกระแสเฟื่องฟู
ของจตุคาม-รามเทพ โดยเฉลี่ยแล้วพระเครื่องทางภาคใต้มีการปรับราคาเพิ่มขึ้น
ประมาณร้อยละ 30-40 ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะหลวงพ่อคูณ(รุ่นที่สร้าง
ก่อนปี 2536) จะมีการปรับราคาเพิ่มขึ้นเฉพาะในรุ่นที่เป็นที่นิยม โดยมีการปรับราคา
เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 40-50 ส่วนพระเครื่องของเกจิอาจารย์ทั่วไปมีการปรับราคา
เพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 20-30 ภาคเหนือ พระเครื่องจะมีการปรับราคาเพิ่มขึ้นค่อน
ข้างน้อย โดยมีการปรับราคาเพิ่มขึ้นประมาณร้อยละ 5-10 เท่านั้น ซึ่งนับว่าเป็นการ
ปรับราคาเพิ่มขึ้นต่ำที่สุดเมื่อเทียบกับพระเครื่องที่มีการจัดสร้างในภาคอื่นๆ ภาคตะวัน
ออก พระเครื่องมีการปรับราคาเพิ่มขึ้นค่อนข้างมากเมื่อเทียบกับภาคอื่นๆ โดยมีการ
ปรับราคาเพิ่มถึงร้อยละ 80-120 ทีเดียว ภาคกลาง พระเครื่องไม่ค่อยมีการปรับราคา
ขึ้นมากนักเช่นเดียวกับพระเครื่องที่มีการจัดสร้างในภาคเหนือ
-พระกรุ ราคาพระเครื่องที่เป็นพระกรุนั้นยังไม่มีการปรับเพิ่มขึ้นมากนัก
เนื่องจากไม่ค่อยมีของออกมาหมุนเวียนมากนัก เหมือนแต่ก่อนจึงมีแต่ราคา แต่ไม่มี
ของให้เห็นในตลาดพระมากนัก
2.2พระใหม่ พระใหม่นี้จะเป็นพระที่สร้างเสร็จหลังปี 2530 ซึ่งราคาของ
พระใหม่นี้จะเป็นไปตามกระแสปั่นราคา ทำให้ราคาค่อนข้างผันผวนตามกระแสการ
ปั่นราคา โดยเมื่อหมดแรงปั่นราคาก็จะตกลง อย่างไรก็ตามพระเครื่องที่เป็นพระใหม่นี้
ราคาจะค่อนข้างแพง เนื่องจากต้นทุนการสร้างพระมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างมาก
กระแสจตุคาม-รามเทพซบเซา...ผลกระทบต่อวงการพระเครื่อง
เนื่องจากในปี 2551 การชะลอตัวของกระแสจตุคาม-รามเทพปรากฏ
อย่างชัดเจน นับว่าชะลอตัวลงเร็วกว่าที่บรรดาผู้ที่เกี่ยวข้องในวงการพระเครื่องเคยมี
การประเมินกันไว้ ผู้ที่เกี่ยวข้องในวงการพระเครื่องประเมินสาเหตุหลายประการ ดังนี้
1.มีการสร้างจตุคาม-รามเทพเป็นจำนวนมากในปี 2550 หลายร้อยรุ่น
(ประเมินว่าจำนวนรุ่นที่มีมากมายถึงประมาณ 1,900 รุ่น ) เมื่อปริมาณองค์จตุคาม-ราม
เทพมากขึ้น ในขณะที่ความต้องการเพิ่มขึ้นไม่มากนัก เนื่องจากผู้ที่เล่นพระเครื่องแต่
ละคนก็มีไว้บูชาเป็นคนละหลายๆองค์แล้ว กอปรกับความไม่สวยงามตามโบว์ชัวร์ ไม่
เชิญชวนให้สั่งจอง รวมถึงการไม่ตรงต่อเวลาของการออกให้เช่าบูชาตามที่กำหนดไว้
ในใบเชิญชวน ทำให้กระแสการจองลดลงไม่เหมือนตอนต้นปี 2550 ที่ออกรุ่นอะไร
มาก็แห่จองกันหมดในเวลาไม่กี่วัน ทำให้เกิดกระแสว่าจตุคาม-รามเทพเลิกฮิตหรือจะ
ไม่เล่นกันแล้ว
2.ตัวกลางในการสร้างกระแสขาขึ้นขาดสภาพคล่องทางการเงิน อันเนื่อง
จากจองจตุคาม-รามเทพไว้มากตั้งแต่ก่อนกลางปี 2550 แต่มีการเลื่อนการรับจตุคาม-
รามเทพกันแทบทุกรุ่นมาออกใกล้กลางปี 2550 ทำให้การประเมินการเงินผิดพลาด
ขาดสภาพคล่องในช่วงเดือน พ.ค.-มิ.ย.50 เพราะมีแต่ใบจอง ทำให้ระบบการจองจตุ
คาม-รามเทพขาดผู้ร่วมสร้างกระแสขาขึ้น นอกจากนี้ยังมีการหนีหน้าของคนเดินของ
(ตัวกลางระหว่างผู้จัดสร้างหรือวัดกับศูนย์พระ) ซึ่งปัจจุบันมูลความผิดตามกฎหมาย
นั้นอยู่ที่การตีความกฎหมายที่ไม่เหมือนกันว่าเป็นความผิดทางแพ่งจากการผิดสัญญา
ซื้อขาย หรือความผิดทางอาญากรณีฉ้อโกง
จากความถดถอยในกระแสความนิยมในองค์จตุคาม-รามเทพ ทำให้เกิด
ความเปลี่ยนแปลงในวงการพระเครื่องค่อนข้างกว้างขวาง กล่าวคือ
1.ศูนย์พระเครื่องมีจำนวนลดลง ศูนย์พระเครื่องที่เคยเปิดกันอย่างมาก
มาย ปัจจุบันแทบจะทุกแห่งเริ่มเงียบเหงา และบางแห่งที่ขาดเงินทุนหมุนเวียนก็ต้อง
ปิดกิจการ จากการสำรวจพบว่าจำนวนศูนย์พระเครื่องนั้นลดลงประมาณร้อยละ 90.0
คงอยู่แต่ศูนย์พระเครื่องรุ่นเก่าๆที่เปิดกิจการมาเป็นเวลานานแล้ว นอกจากนี้ จำนวน
นักสะสมก็เดินหาของกันน้อยลงไม่คึกคักเหมือนในช่วงที่กำลังนิยมในองค์จตุคาม-
รามเทพ
2.คนเดินพระลดลง ปัจจุบันจำนวนคนที่ทำอาชีพคนเดินพระ ซึ่งจะเป็น
คนกลางระหว่างวัดหรือผู้จัดสร้างกับศูนย์พระลดน้อยถอยลงไปกันอย่างมาก คงเหลือ
แต่พวกเดินพระหน้าเก่าๆที่ทำกันเป็นอาชีพมานานแล้ว จากการสำรวจพบว่าจำนวน
คนเดินพระนี้ลดลงประมาณร้อยละ 70.0
3.คนเดินกรอบพระ ในช่วงที่กระแสจตุคาม-รามเทพเฟื่องฟูนั้นอาชีพนี้
เป็นอาชีพที่เกิดขึ้นใหม่ ทั้งนี้เพื่อตอบสนองความต้องการกรอบพระโดยเฉพาะกรอบ
พระสแตนเลสที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ปัจจุบันคนเดินกรอบพระเลิกประกอบอาชีพนี้กัน
ไปหมดแล้ว ส่วนโรงงานที่ทำกรอบพระ ซึ่งในช่วงกระแสเฟื่องฟูขององค์จตุคาม-ราม
เทพนั้นมีงานล้นมือจนทำไม่ทัน และผู้ซื้อ(ร้านที่ใส่กรอบพระเครื่องต้องวางมัดจำใน
การสั่งซื้อกับโรงงาน) แต่ในปัจจุบันร้านที่รับจ้างใส่กรอบพระเครื่องไม่ต้องง้อโรงงาน
เหมือนแต่ก่อน เนื่องจากมีตลับ/กรอบพระเหลือค้างสต็อกค่อนข้างมาก แต่ละโรงงาน
แข่งกันลดราคาเพื่อระบายสินค้าลดภาระการขาดทุนจากต้นทุนที่จมอยู่ รวมทั้งบาง
โรงงานก็ออกมารับงานตามตลาดนัดพระเครื่องเพื่อเพิ่มช่องทางหารายได้เลี้ยงโรง
งานอีกทางหนึ่งด้วย
อนาคตวงการพระเครื่อง...แนวโน้มทรงตัว แต่มีโอกาสเติบโต
ตลาดพระเครื่องในช่วงระยะ 2-3 ปีต่อไปจะยังคงมีแนวโน้มทรงตัว โดย
ไม่เติบโตอย่างหวือหวาเหมือนในช่วงกระแสเฟื่องฟูขององค์จตุคาม-รามเทพ อย่าง
ไรก็ตาม ตลาดพระเครื่องมีโอกาสที่จะเติบโตอย่างก้าวกระโดดอย่างเช่นในช่วง
กระแสเฟื่องฟูขององค์จตุคาม-รามเทพ เนื่องจากตลาดพระเครื่องนั้นผูกโยงกับความ
ศรัทธาและความเชื่อ ดังนั้นถ้ามีปัจจัยหนุนในการสร้างกระแสความศรัทธาและความ
เชื่อในวงกว้างได้ ก็เท่ากับว่าวงการพระเครื่องมีโอกาสกลับเข้าสู่ยุคเฟื่องฟูอีกครั้ง
หนึ่ง สำหรับกระแสพระเก่า-พระเกจิอาจารย์กลางเก่า-กลางใหม่คาดว่าก็ยังคงมีการ
ปรับตัวขึ้นอย่างต่อเนื่อง บางรุ่นก็มีราคาทรงๆอยู่ แต่ในอนาคตก็อาจจะมีการปรับตัว
ขึ้นไป เมื่อของเหล่านั้นถูกเซียนพระกว้านเก็บและมีการปั่นราคาขึ้น
ประเด็นที่ต้องจับตามองในอนาคตของวงการพระเครื่อง มีดังนี้
-ตลาดพระเครื่องในต่างประเทศ พระเครื่องไทยจำนวนมากถูกส่งออก
ไปต่างประเทศเช่นเดียวกับ ของเก่า อย่างอื่นๆ ธุรกิจพระเครื่องไม่ได้เฟื่องฟูแต่ใน
ประเทศไทยเท่านั้น แต่กำลังแพร่หลายอยู่ในต่างประเทศด้วย ไม่ว่าจะเป็น
มาเลเซีย สิงคโปร์ ไต้หวัน ฮ่องกง หรือแม้แต่ยุโรปและสหรัฐฯ โดยเฉพาะในย่านที่มี
คนเอเชียอาศัยอยู่ ความนิยมพระเครื่องที่แพร่ขยายไปยังชาวต่างชาตินี้ ทำให้บริษัท
ทัวร์หลายแห่งถึงกับบรรจุ ตลาดพระเครื่อง เป็นหนึ่งในโปรแกรมท่องเที่ยวเลยที
เดียว ความนิยมเกิดจากคนไทยที่ไปอยู่ในประเทศนั้นๆ มากกว่า แล้วแพร่หลายต่อๆ
กันไป อย่างในวันหยุดในหลายประเทศที่ซึ่งเป็นแหล่งพบปะของคนไทย จะมีการนำ
พระมาแลกกันดู เช่าบูชากันต่อ คนชาติอื่นที่สนใจก็มาดู มาเช่าสะสมต่อๆ กันไป
ปัจจุบันที่สิงคโปร์มีแผงพระเครื่องอยู่กว่า 300 แผง เนื่องจากมีแรงงานไทย นอกจาก
นี้การสื่อสารที่ทันสมัยโดยเฉพาะอินเทอร์เน็ตยิ่งอำนวยความสะดวกในการเช่าบูชา
พระเครื่องมากยิ่งขึ้น พระเครื่องจะถูกส่งออกไปมากน้อยแค่ไหนไม่มีใครทราบจำนวน
ที่แน่นอน แต่ก็ยังคงมีพระสร้างใหม่ทำให้ธุรกิจพระเครื่องยังคงดำเนินการต่อไปได้
นอกจากนี้การเปิดช่องทางในการเช่าบูชาพระเครื่อง-พระบูชาในเว็บไซต์ ทำให้ชาว
ต่างประเทศหันมาสนใจพระเครื่องจากเมืองไทยกันมากขึ้น แต่การสะสมจะแยกออก
เป็น 2 สายคือ
1.พระเครื่อง-พระบูชา ชาวต่างประเทศจะเดินทางมากราบนมัสการพระ
เกจิอาจารย์ที่ตัวเองศรัทธาและเช่าหาพระเครื่องต่างๆไปแจกญาติพี่น้อง รวมทั้งเปิด
เป็นตัวแทนวัดในเมืองที่ตนอาศัยอยู่ เมื่อมีผู้ศรัทธามากขึ้นก็หาตัวแทนในเมืองไทย
เป็นตัวกลางในการดำเนินการแทน(จะได้ไม่ต้องเสียเวลาเดินทาง)ในเรื่องต่างๆที่บาง
ครั้งต้องใช้เวลามาก เช่นการเลี่ยมพลาสติกกันน้ำ เลี่ยมทอง เช่าบูชาวัตถุมงคล
ต่างๆ หรือขออนุญาตจัดสร้างวัตถุมงคลตามที่ลูกค้าของตนเองต้องการ รวมทั้งนิมนต์
พระเกจิอาจารย์ที่ตนนับถือไปโปรดยังบ้านเมืองของตนเอง(พร้อมด้วยตัวแทนในไทย
ด้วย) หรือเช่าบูชาพระเก่า-พระกรุโดยเช่าหาจากผู้เปิดแผงที่ไว้ใจ หรือมีชื่อเสียงเป็น
ที่รู้จักหรือบางครั้งต้องมีใบประกาศจากงานประกวดใหญ่รับรอง (โดยเน้นพระเครื่องที่
ชนะการประกวดในอันดับที่ 1 หรือ 2 )เป็นการรับรองอีกชั้นหนึ่งด้วย
2.เครื่องราง-ของขลัง มักจะนิยมเครื่องรางในด้านเสน่ห์เมตตาเป็นส่วน
ใหญ่ การเช่าหาก็จะเดินทางมายังประเทศไทยด้วยตนเอง โดยติดตามข่าวสารจาก
โฆษณาในหนังสือพระเครื่องต่างๆ หรือบางครั้งก็จะบูชาพวกเขี้ยว-งาไปบ้างก็มีเพื่อ
ไปใช้ในการป้องกันตัวตามความเชื่อของแต่ละคน
-การปรับตัวของการใช้สื่อโฆษณา สื่อโฆษณาในหนังสือพระต่างๆก็ยัง
เป็นที่นิยมใช้กันอยู่ ถึงแม้จะมีเทคโนโลยีใหม่ๆเข้ามาก็ตาม เนื่องจากสามารถเข้าถึง
ได้ทุกครัวเรือน โดยเฉพาะพระเกจิอาจารย์ใหม่ๆก็มักจะใช้สื่อสิ่งพิมพ์ในการโฆษณา
เป็นหนังสือดังกล่าวเป็นจำนวนมาก แต่เท่าที่เฝ้าสังเกตดูก็เป็นกระแสแบบองค์จตุ
คาม-รามเทพ แต่ก็เป็นช่วงระยะสั้นๆเท่านั้น เมื่อมีวัตถุมงคลใหม่ๆออกก็เปลี่ยนไป
เรื่อยๆตามแรงเชียร์ในสื่อเหล่านั้น อีกปรากฏการณ์หนึ่งที่พบคือ การออกหนังสือ
เฉพาะกิจ ซึ่งมีการรวบรวมประวัติและวัตถุมงคลของพระเกจิต่างๆ ทั้งที่มรณะภาพ
แล้วหรือยังมีชีวิตอยู่ โดยออกเป็นแบบหนังสือปกอ่อนจำหน่ายในราคาไม่เกินเล่มละ
300 บาท ทำให้เป็นที่นิยมสนใจของนักสะสมกันมาก จึงมีการจัดพิมพ์อย่างต่อเนื่อง
หรือบางครั้งก็พิมพ์หนังสือพระเครื่องยอดนิยมของจังหวัดออกมาจำหน่ายก็ได้รับ
ความนิยมพอสมควร
ในช่วงที่ผ่านมาก็มีการลงข่าวเกี่ยวกับการแตกกรุของพระยอดนิยม
ต่างๆ หลายข่าวด้วยกัน ซึ่งก็มีทั้งของจริง(ผู้หลักผู้ใหญ่ในวงการให้การรับรอง) หรือ
เป็นของทำเทียมเลียนแบบก็มี ซึ่งแบบหลังนี้พอนานวันเข้าข่าวคราวก็เงียบหายไป
เอง เพราะไม่เป็นที่ยอมรับของคนในวงการ นอกจากพวกที่เริ่มสะสมใหม่ๆ และพวก
ที่เล่นพระด้วยไม่มีความสามารถแยกแยะพระแท้-พระปลอมได้ แต่ถ้าเป็นแบบแรกก็
ทำให้วงการคึกคักกันมากขึ้น มีการหมุนเวียนเปลี่ยนมือกันเป็นหลักล้านบาท ผู้ที่อยู่
ในวงการพระเครื่องประมาณการว่าในตลาดพระเครื่องกรุงเทพฯ น่าจะมีพระปลอมเร่
ขายประมาณร้อยละ 50 ส่วนตลาดต่างจังหวัดนั้นน่าจะสูงถึงร้อยละ 90 ที่สำคัญคือ
ฝีมือการปลอมทำได้ใกล้เคียงกับของแท้มาก บางองค์พระแท้แต่โค้ดปลอม ในขณะ
ที่ส่วนใหญ่ปลอมทั้งพระปลอมทั้งโค้ด ด้วยเหตุนี้ผู้ที่อยู่ในวงการพระเครื่องจึงมีคำ
เตือนผู้เช่าพระเครื่องว่าอย่าตัดสินใจเช่าพระตามลำพัง ต้องถามเซียนพระที่ไว้ใจได้
เป็นดีที่สุด หรือขอหลักประกันจากคนขายว่าหากเป็นพระไม่แท้ต้องรับคืนเงินให้ด้วย
-ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี การเติบโตของตลาดพระเครื่องของไทยเปิดกว้างขึ้น
อย่างมาก เนื่องมาจากความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศ ทำให้ตลาดพระ
เครื่องเปิดกว้างไปรอบโลกไม่แคบเหมือนแต่ก่อน ความก้าวหน้าของเทคโนโลยี
สารสนเทศดังกล่าวทำให้วงการพระเครื่องมีการปรับตัวค่อนข้างมาก กล่าวคือ มีการ
เปิดตัวศูนย์พระในเว็บไซต์ ทั้งการประมูลพระเครื่อง(คล้ายกับการประมูลสิ่งของทั่ว
ไป) และเปิดศูนย์พระในเว็บไซต์ให้บูชาได้ตลอดเวลา แต่ก็ต้องซื่อสัตย์ต่อกันเพื่อ
ความยืนยงของศูนย์พระของตัวเอง สาเหตุข้างต้นก็ทำให้ร้านที่รับถ่ายรูปพระเครื่องก็
ต้องมีการปรับตัวเนื่องจากราคาฟิล์มสูงขึ้นเช่นกัน โดยมีการนำกล้องดิจิตอลมาบริการ
ลูกค้า เนื่องจากลูกค้าไม่ต้องรอล้างฟิล์ม-อัดรูปเหมือนเดิม แต่สามารถบันทึกลงแผ่น
ดิสก์หรือซีดีหรือTumb drive ได้ และสามารถนำไปลงในศูนย์พระของตนเองใน
เว็บไซด์ได้เลย ไม่ต้องนำภาพถ่ายจากฟิล์มมาทำการ Scan ก่อน (บางทีต้องมีการ
ปรับFile หรือขนาดของภาพให้เหมาะสม) รวมทั้งยังต้องมีค่าใช้จ่ายในการล้างฟิล์ม
และยังต้องเสียเวลาเพื่อรอให้ทางร้านล้างฟิลม์ด้วย
-ธุรกิจการเลี่ยมพระด้วยพลาสติกกันน้ำ ธุรกิจการเลี่ยมพระด้วย
พลาสติกกันน้ำยังเป็นที่นิยมกันอย่างแพร่หลายถึงแม้จะมีการปรับราคาขึ้น เนื่องจาก
พลาสติกและอุปกรณ์อื่นๆมีการปรับตัวขึ้นก็ตาม และต้องใช้เวลารอไม่ต่ำกว่า 1
ชั่วโมงต่อองค์ รวมทั้งชาวต่างประเทศที่เดินทางมาเช่าหาวัตถุมงคลในประเทศก็นิยม
เลี่ยมพลาสติกกัน เพราะว่าในประเทศของตนเองยังขาดช่างที่เลี่ยมที่ชำนาญและค่า
แรงสูงกว่าในประเทศไทยมาก ทำให้ราคาค่าเลี่ยมในประเทศไทยต่อชิ้นถูกกว่ามาก
(ทั้งถูกและสวยงามกว่ามาก) อีกอย่างที่ชาวต่างประเทศนิยมกันก็คือ การเลี่ยมเงิน-
ทองคำ หรือทำตลับเงิน-ทองคำกับวัตถุมงคลที่เขาเหล่านั้นเช่าบูชาไว้ เนื่องจากค่า
แรง(กำเน็จ)ไม่แพงมากนัก เมื่อเทียบกับประเทศของตนและยังออกแบบได้สวยงาม
กว่ากันมาก ปัจจุบันมีการนิยมเลี่ยมพลาสติกแล้วนำมาถักเชือกหรือคริสตัลล้อม ทั้งนี้
เพื่อเพิ่มความสวยงามให้กับองค์พระเครื่อง รวมทั้งมีการร้อยสร้อยคริสตัลหรือเชือก
ถักเป็นสร้อยเพื่อให้รับกับพระที่จะใส่อยู่อีกด้วย อีกทั้งกระแสความนิยมในลูกปัด
ทวารวดี ศูนย์พระบางแห่งมีการจัดหาลูกปัดมาร้อยเป็นสร้อยบริการลูกค้า นับเป็นช่อง
ทางในการเพิ่มรายได้อีกส่วนหนึ่งด้วย (นอกเหนือจากการหากะลาและงาช้างที่มี
บริการอยู่แล้ว)
บทสรุป
วงการพระเครื่องเริ่มเป็นที่จับตามองถึงผลกระทบหลังจากกระแสองค์จตุ
คาม-รามเทพซบเซา ซึ่งทางบริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด ทำการสำรวจตลาดพบ
ว่าตลาดพระเครื่องในปี 2551 มีแนวโน้มทรงตัวใกล้เคียงกับช่วงครึ่งหลังของปี 2550
คาดการณ์ว่ากระแสเงินสะพัดในวงการพระเครื่องยังอยู่ในระดับ 40,000 ล้านบาท
ใกล้เคียงกับในปี 2550 เนื่องจากยังคงมีการเช่าพระเครื่องอื่นๆ ทั้งพระเกจิ และพระ
ใหม่ โดยราคาของพระเครื่องยังคงมีการปรับตัวสูงขึ้น
ประเด็นที่น่าสนใจของตลาดพระเครื่องในปี 2551 ก็คือ การที่ผู้จัดสร้าง
พระเครื่องพระบูชาต้องเผชิญปัญหาต้นทุนการจัดสร้างมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ส่งผลให้
อัตรากำไรจากการสร้างพระเครื่องมีแนวโน้มลดลงเหลือเฉลี่ย 50 บาทต่อองค์ เทียบ
กับที่เคยสำรวจในช่วงเดือนมิถุนายน 2550 ที่เคยสูงถึงระดับ 100 บาทต่อองค์ รวม
ทั้งวงการพระเครื่องมีการจัดสร้างพระเครื่องลดลง ซึ่งผู้ที่อยู่ในวงการพระเครื่องมี
ความเห็นว่าการจัดสร้างพระเครื่องกลับเข้าสู่ภาวะปกติ แต่ก็ส่งผลกระทบต่อหลาก
ธุรกิจที่เคยได้รับอานิสงส์จากในช่วงที่กระแสการจัดสร้างองค์จตุคาม-รามเทพเฟื่อง
ฟู เช่น โรงงานผลิตกล่องพลาสติก ธุรกิจรับอัดกรอบพระ ธุรกิจทำกรอบสแตนเลส
ธุรกิจโฆษณาประชาสัมพันธ์ เป็นต้น นอกจากนี้ อัตราการทำกำไรในการให้เช่าพระ
เครื่องมีแนวโน้มลดลงด้วยเช่นกัน
ความถดถอยของกระแสความนิยมในองค์จตุคาม-รามเทพนั้นทำให้เกิด
การเปลี่ยนแปลงในวงการพระเครื่องค่อนข้างกว้างขวาง โดยจำนวนศูนย์พระเครื่องลด
ลง อาชีพคนเดินพระก็ลดจำนวนลง คงเหลือเพียงแต่ผู้ที่ประกอบอาชีพนี้มาเป็นเวลา
นานแล้วเท่านั้น
อนาคตของวงการพระเครื่องนั้นคาดว่ายังคงมีแนวโน้มทรงตัว แต่ยังมี
โอกาสที่จะกลับไปเติบโตได้ถ้ามีปัจจัยหนุนสำคัญที่สามารถสร้างกระแสความศรัทธา
และความเชื่อได้ในวงกว้างเช่นเดียวกับในยุคขององค์จตุคาม-รามเทพ คาดว่าราคา
พระเครื่องที่เป็นพระเก่า และพระเครื่องกลางเก่ากลางใหม่ของบรรดาพระเกจิยังคงมี
การปรับตัวขึ้น แต่จะมากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับว่ารุ่นใดเป็นที่นิยมของตลาด ประเด็น
ที่น่าสนใจติดตามคือ การเติบโตของตลาดพระเครื่องในต่างประเทศ ซึ่งปัจจุบันความ
นิยมพระเครื่องจากไทยกระจายตัวอยู่ในหลายประเทศ ไม่ว่าจะเป็นมาเลเซีย
สิงคโปร์ ไต้หวัน ฮ่องกง หรือแม้แต่ในยุโรปและสหรัฐฯ
ที่มา ศูนย์วิจัยกสิกรไทย วันที่ 07/03/08 เวลา 11:55: |
[ศ. 07 มี.ค. 2551 - 12:02 น.]